Personality & Psychology

Λέμε συχνά η  «δύναμη της συγχώρεσης» . Μα και βέβαια, θέλει δύναμη ψυχής για να μπορέσει κάποιος να μπει στη διαδικασία και να ζητήσει ειλικρινά συγγνώμη αν κάπου με τη στάση του έσφαλε. Σημαίνει ότι έχει συνειδητοποιήσει πλέον το λάθος του και με μιας μορφής αυτοταπείνωση (όχι αυτολύπηση ή αυτοαπόρριψη) επιθυμεί να αποκαταστήσει τη δυσάρεστη κατάσταση που αυτός δημιούργησε στο σύντροφό του. Δεν είναι όμως εύκολο να παραδεχτεί κανείς το λάθος του και να ζητήσει συγγνώμη, αφού ο εγωϊσμός παρεμποδίζει συνήθως τις προθέσεις

« Σύγκρουση »… Μια λέξη που μας γεννά άσχημα συναισθήματα και φόβο. Θέλουμε να αποφεύγουμε κάθε σύγκρουση, θεωρώντας την καταστροφική. Αλήθεια, όμως, τι ορίζουμε ως σύγκρουση; Είναι πάντα αρνητικό να συγκρουόμαστε με τους άλλους;

Εάν σας έλεγαν πως θα μένατε σε ένα μέρος αποκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο και έχετε το δικαίωμα να διαλέξετε ένα επιπλέον άτομο για να έρθει μαζί σας, ποιον θα επιλέγατε για να περάσετε το υπόλοιπο της ζωής σας; Η απάντηση έρχεται από μόνη της, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, χωρίς καν να την φιλτράρουμε. Γιατί  όταν μιλάμε υποθετικά μπορούμε και να κρυφτούμε πίσω από αυτή. Έτσι κι αλλιώς ποιος μπορεί να κρίνει μία αβάσιμη απάντηση; Οπότε υποθετικά μιλώντας, θα επιλέγαμε να είμαστε με έναν άνθρωπο που νιώθουμε πολύ περισσότερα συναισθήματα από ένα απλό “μου αρέσει”;

Υπερκαταναλωτισμός: η ακραία τάση των ανθρώπων για απόκτηση υλικών αγαθών, πιστεύοντας πως με αυτόν τον τρόπο καλύπτουν τα κενά που νιώθουν.

Η εσωστρέφεια δεν είναι αρρώστια, λέει η Susan Cain, σε αυτή την πολύ ωραία ομιλία της στο TED. Σε μια κουλτούρα όπου η κοινωνικότητα και η εξωστρέφεια θεωρούνται τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα, η εσωστρέφεια μπορεί να είναι δύσκολη, ακόμα και ντροπιαστική.

Αυτή η πρόταση από μόνη της είναι ανώμαλη, εφόσον σε προστάζουν να ρυθμίσεις το νευρικό σου σύστημα, κάτι σχετικά ακατόρθωτο εκτός αν στρώσεις ένα ματ χαλάκι επιτόπου και κάνεις yoga ή κάτι άλλο χαλαρωτικό, αλλά πρέπει να υπακούσεις! Οποιαδήποτε άλλη κίνηση ή κουβέντα ακολουθήσει σε χρωματίζει σαν απροσάρμοστο στους ανθρώπους γύρω σου.

Ένα από τα πράγματα τα οποία δεν θα φανταζόμουν ποτέ, πριν ασχοληθώ με το επάγγελμα του ψυχολόγου (αλλά και πριν μπω ο ίδιος στο ρόλο του θεραπευόμενου), είναι το πόσα λίγα πράγματα ήξερα για τον εαυτό μου. Δεν θα μιλήσω για «βαθιές» έννοιες, όπως το νόημα της ζωής, ηθικές αξίες, πολιτικά πιστεύω και ούτω καθεξής. Αυτά είναι άλλο επίπεδο, προχωρημένο.

Στην εποχή του ψηφιακού θορύβου, όπου ο καθένας που φέρει ένα προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει αυτόματα και μια ολοκληρωμένη άποψη για όλα τα θέματα, χρειάζεται να αναπτυχθεί μια τέχνη επιβίωσης. Μια τέχνη που αφού δεν θα μπορεί να περιορίσει αυτόν το "θόρυβο", τουλάχιστον θα τον θέτει σε μια καλύτερη βάση, κάνοντας πολλούς να αναθεωρούν τους λόγους για τους οποίους ξαφνικά αποτελούν τους σύγχρονους επαΐοντες της κοινωνίας.

Τί είναι ο συναισθηματικός εκβιασμός; Ο όρος συναισθηματικός εκβιασμός αναφέρεται σε μία μορφή ψυχολογικής χειραγώγησης που συμβαίνει μέσα στα πλαίσια στενών προσωπικών σχέσεων: μπορεί να είναι η σχέση ανάμεσα σε μία μητέρα και το παιδί της, η σχέση μεταξύ συζύγων, αδελφών, ακόμη και μεταξύ πολύ στενών φίλων. Σε αυτές τις σχέσεις, το ένα μέλος χρησιμοποιεί ψυχολογική πίεση προκειμένου να επιτύχει τους σκοπούς του, ενώ το άλλο μέλος υποχωρεί μπροστά στο φόβο των συνεπειών. Ο συναισθηματικός εκβιασμός είναι μία μορφή ψυχολογικής κακοποίησης με πολύ δυσάρεστες συνέπειες.

Είναι πιο εύκολο να φεύγεις μακριά, παρά να μείνεις και να παραδεχθείς ότι φοβάσαι... Αν δεθώ συναισθηματικά μαζί σου και μετά θέλω να φύγω τι θα γίνει; Ή μήπως φοβάμαι ότι θα φύγεις, για αυτό δεν θέλω να δένομαι συναισθηματικά;

Ποιος από όλους μας μπορεί να οριοθετήσει τον πόνο; Το άδειασμα της ψυχής που σε κυριεύει και σε γεμίζει οργή κάθε φορά που νιώθεις την προδοσία, την κοροϊδία και το ψέμα;

Συγχώρεση. Αρετή για πολλούς, χάσιμο χρόνου για τους πιο σκληροπυρηνικούς. Το να μπορείς να παραμερίζεις τον θυμό σου και να δίνεις δεύτερες ευκαιρίες σε ανθρώπους που σου έχουν φερθεί άδικα, χρειάζεται σίγουρα πολλά κότσια.

Πρόσεξε, δεν δίνω συμβουλές, ούτε μικροελεημοσύνες. Όταν δίνω, δίνω τον εαυτό μου. -Walt Whitman Να με δέχεσαι έτσι. Συμπληρώνω εγώ. Κι εσύ βρε πουλάκι μου, Γιατί δεν κάθησες στ' αυγά σου; Τι τις ήθελες εκείνες τις ατελείωτες κουβέντες και γιατί τα μοιραζόσουν στ' αλήθεια εκείνα τα άπιαστα όνειρα; Τι σ' έπιασε; 

Πάει καιρός που ήθελα να γράψω για την αξίωση που φέρνει το πλήρωμα του χρόνου, κοινώς: Ο καθένας παίρνει ό,τι του αξίζει ή όλα στη ζωή, εδώ πληρώνονται…

Όλοι μας έχουμε βιώσει κατά καιρούς συναισθήματα μοναξιάς και όλοι έχουμε συναντήσει μοναχικούς ανθρώπους. Συχνά στενοχωριόμαστε βλέποντας την απογοήτευση στα μάτια τους και προσπαθούμε να τους βοηθήσουμε, άλλοτε πάλι λέμε πως πρόκειται για επιλογή τους και πως αν συμπεριφερόντουσαν με καλύτερο τρόπο θα είχαν περισσότερους ανθρώπους γύρω τους.

(παράδειγμα 1) Μετρό αργά το βράδυ. Ο απέναντι συρμός έφτασε και άρχισαν να βγαίνουν οι επιβάτες από τα βαγόνια. Ανάμεσά τους είναι ένας κύριος, πενήντα-εξήντα  χρονών περίπου, ο οποίος λόγω της αναπηρίας που είχε,  δεν περπατούσε όπως οι υπόλοιποι. Τα άκρα του ήταν ατροφικά και περπατούσε με μικρή δυσκολία. Από πίσω του ήταν δύο κοπέλες, όχι  πάνω από εικοσιτριών  χρονών, που θεώρησαν απολύτως φυσιολογικό να γελάσουν με τον συγκεκριμένο άνθρωπο και να τον δείχνουν. Γιατί  τον κοιτούσαν  έτσι επίμονα, άραγε;

Ο Δαλάι Λάμα είχε ορίσει τη συμπόνια ως «το ενδιαφέρον μας για τον πόνο των άλλων και τη δέσμευσή μας να τους ανακουφίσουμε» και συμβούλευε τους  ανθρώπους να στρέψουν την προσοχή τους στη συμπόνια, αν θέλουν να είναι ευτυχισμένοι τόσο οι ίδιοι, όσο και οι φίλοι τους. Στις μέρες μας η συμπόνια κατέχει κεντρική θέση στο λεξιλόγιό μας, αποτελώντας μια έννοια που μελετάται συνεχώς από τους επιστήμονες και οδηγώντας τους συχνά σε ενδιαφέροντα κι απροσδόκητα ευρήματα.